สมเด็จพระสุริโยทัย
พระราชประวัติ
พระราชประวัติของสมเด็จพระสุริโยทัยยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด
แต่สันนิษฐานว่าสืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์สุโขทัย
ซึ่งดำรงตำแหน่งพระอัครมเหสีในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
ในขณะที่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
ขึ้นครองราชสมบัติกรุงศรีอยุธยาต่อจากขุนวรวงศาธิราชได้เพียง ๗ เดือน เมื่อ
พ.ศ.๒๐๙๑
พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้และพระมหาอุปราชาบุเรงนองยกกองทัพพม่า-รามัญเข้ามาล้อมกรุงศรีอยุธยาครั้งแรก
โดยผ่านมาทางด้านด่านพระเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรีและตั้งค่ายล้อมพระนคร
การศึกครั้งนั้นเป็นที่เลื่องลือถึงวีรกรรมของ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย
ซึ่งไสช้างพระที่นั่งเข้าขวางพระเจ้าแปรด้วยเกรงว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
พระราชสวามี จะเป็นอันตราย
จนถูกพระแสงของ้าวฟันพระอังสาขาดสะพายแล่งสิ้นพระชนม์อยู่บนคอช้าง
เพื่อปกป้องพระราชสวามีไว้ เมื่อสงครามยุติลง
สมเด็จพระมหาจักรพรรดิได้ทรงปลงพระศพของพระนางและสถาปนาสถานที่ปลงพระศพขึ้นเป็นวัด
ขนาน - นามว่า "วัดสบสวรรค์" (หรือวัดสวนหลวงสบสวรรค์)
พระราชกรณียกิจ
1.ด้านความมั่นคง
ใน
พ.ศ. ๒๐๙๑ หลังจากที่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เสด็จขึ้นครองราชย์ได้ไม่นานนัก
พรเจ้าหงสาวดีตะเบ็งชะเวตี้ทราบข่าวการผลัดเปลี่ยนแผ่นดินใหม่ จึงคิดจะเข้ามาโจมตี
เพราะคิดว่าทางกรุงศรีอยุธยาคงยังไม่ทันตั้งตัว และกองทัพคงไม่เข้มแข็งพอ
พระเจ้าหงสาวดีตะเบ็งชะเวตี้ได้คุมกำลังพลประมาณ ๓แสนคน
ยกเข้ามาทางด่านเจดีย์สามองค์
เมื่อเห็นพม่ายกทัพใหญ่เข้ามา
สมเด็จพระมหมาจักรพรรดิ์ได้ออกไปตั้งทัพรอข้าศึกที่ทุ่งภู่เขาทองและด้วยความเป็นห่วงพระสวามีและรู้ว่าศึกครั้งนี้คงใหญ่หลวงนักเพราะทางฝ่ายพม่ามีกำลังมากกว่า
สมเด็จพระศรีสุริโยทัยจึงปลอมพระองค์เป็นชายโดยมีพระราเมศวรและพระมหินทราธิราชพระราชโอรสตามเสด็จไปในกองทัพครั้งนี้ด้วย
พระเจ้าแปรแม่ทัพฝ่ายพม่าซึ่งตั้งค่ายอยู่ที่ทุ่งมะขามหย่องได้ล่อให้กองทัพของไทยเข้ามาในวงล้อมแล้วซุ่มโจมตีจนกองทัพไทยแตกกระเจิงไม่เป็นขบวน
ในขณะเดียวกัน พระเจ้าแปรเห็นว่ากำลังได้เปรียบ
จึงไสช้างของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์อย่างกระชั้นชิด สมเด็จพระศรีสุริโยทัยเห็นพระสวามีเสียทีแก่ข้าศึกเกรงว่าพระสวามีจะได้รับอันตราย
ด้วยพระน้ำทัยที่เด็ดเดี่ยวกล้าหาญ
และด้วยความรักจึงรีบไสช้างพระที่นั่งเข้าไปขวางศัตรูอย่างรวดเร็ว
เป็นจังหวะเดียวกับที่พระเจ้าแปรใช้พระแสงของ้าวฟันถูกพระอังสะขาดสะพายแล่งสิ้นพระชนม์บนคอช้าง
พระราเมศวรและพระมหินทราธิราชพระราชโอรสได้ฝ่าวงล้อมของทหารพม่าเข้าไป ช่วยกันนำพระศพของ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย ออกจากสนามรบกลับสู่พระนคร แล้วอัญเชิญพระศพไปไว้ที่ตำบลสวนหลวง เขตวัดสบสวรรค์ซึ่งอยู่ในเขตพระราชวังหลัง จ.พระนครศรีอยุธยา แล้วถวายพระเพลิงพระศพ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย อย่างสมเกียรติสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เสียพระทัยมาก จึงโปรด ฯ ให้ จัดสร้างเจดีย์ศรีสุริโยทัยซึ่งเป็นพระเจดีย์ย่อเหลี่ยมไม้สิบสององค์ใหญ่ขึ้นไว้เป็นอนุสรณ์ถึงวีรกรรมแห่งความกล้าหาญและความจงรักภักดี ณ ตรงที่พระราชทานเพลิงศพ ในพระเจดีย์แห่งนี้ได้บรรจุพระอัฐิของ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย ไว้
พระราเมศวรและพระมหินทราธิราชพระราชโอรสได้ฝ่าวงล้อมของทหารพม่าเข้าไป ช่วยกันนำพระศพของ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย ออกจากสนามรบกลับสู่พระนคร แล้วอัญเชิญพระศพไปไว้ที่ตำบลสวนหลวง เขตวัดสบสวรรค์ซึ่งอยู่ในเขตพระราชวังหลัง จ.พระนครศรีอยุธยา แล้วถวายพระเพลิงพระศพ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย อย่างสมเกียรติสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เสียพระทัยมาก จึงโปรด ฯ ให้ จัดสร้างเจดีย์ศรีสุริโยทัยซึ่งเป็นพระเจดีย์ย่อเหลี่ยมไม้สิบสององค์ใหญ่ขึ้นไว้เป็นอนุสรณ์ถึงวีรกรรมแห่งความกล้าหาญและความจงรักภักดี ณ ตรงที่พระราชทานเพลิงศพ ในพระเจดีย์แห่งนี้ได้บรรจุพระอัฐิของ สมเด็จพระศรีสุริโยทัย ไว้
อ้างอิง